I Robot?

Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός, είχα ψώνιο τρελό με την επιστημονική φαντασία. Πολλές φορές συζητούσα με τον αδερφό μου για το "πως θα είναι ο κόσμος το 2000"! Ήμουν απλά κατενθουσιασμένος που θα γινόμουν 18 το 2000, νόμιζα πως υπήρχε κάποιος κρυφός συμβολισμός σ'όλο αυτό. Θυμάμαι πως λέγαμε πως το 2000 τα αυτοκίνητα θα πετάνε, το φαγητό μας θα είναι πιο υγιεινό απο ποτέ αλλά σε χάπι, όπως οι αστροναύτες. Το κομπιούτερ θα έπαιρνε την θέση των δασκάλων και των πωλήτριών και όλα θα γινότανε τέλεια απο τα τέλεια ρομπότ. Όπου ρομπότ φυσικά εννοούσαμε ανθρωπόμορφα ρομποτ με ηλεκτρονική φωνή που κάνανε κάθε μας δουλειά τέλεια και χωρίς πολλά πολλά. Και μάλιστα θα είχαμε τόσο ελεύθερο χρόνο που δεν θα ξέραμε τι να τον κάνουμε και θα γινόμασταν σούπερ έξτρα πανέξυπνοι επειδή θα διαβάζαμε όλη μέρα!

Είναι 2009 και καημό έχω να δω το πρώτο ιπτάμενο αυτοκίνητο στην γειτονιά μου. Απογοήτευση; εννοείται, τίποτα δεν έγινε. Μέχρι και η τηλεμεταφορά είναι μακριά ακόμα. Το ρητό "η επιστημονική φαντασία του σήμερα είναι η πραγματικότητα του αύριο" έχει πάρει μορφή ανθρώπου στο μυαλό μου και χασκογελάει δείχνοντας με το μαλακισμένο μεσαίο του δάχτυλο!

Κι όμως. Αν θέλω να την δω την επιστημονική φαντασία, είναι εκεί. Όχι μακριά, καμιά φορά αρκεί να πάω μπροστά στον καθρέφτη και να δείξω. Σαν άνθρωποι, έχουμε ξεχάσει να είμαστε άνθρωποι. Ακόμα και οι αισθήσεις μας, το θεωρητικά τελευταίο οχυρό, έπεσε προ πολλού. Ζούμε σε μια σύγχρονη κουλτούρα των ματιών. Τα σαγόνια μας ανοιγοκλείνουν με έναν βαρετό ρυθμό για λίγη ώρα ενώ μασουλάμε το φαγητό μας μπροστά σε μια οθόνη. Προσπαθούμε να συνδυάσουμε φαγητό και τηλεόραση και καταλήγουμε να καταπίνουμε το φαγητό ξεχνώντας να το μασήσουμε όπως πρέπει. Ίσα ίσα το κόβουμε σε κομμάτια για να μην πνιγούμε καταπίνοντας το. Τα μάτια μας νικάνε το στόμα και το στομάχι μας. Ακόμα και το νερό το πίνουμε όποτε να'ναι, αν σταματήσεις τους περισσότερους την ώρα που πίνουν νερό και τους ρωτήσεις γιατί δεν το ήπιαν ένα λεπτό νωρίτερα, θα σου πουνε πως δεν ξέρουνε. Γνωρίζουμε σχεδόν τα πάντα γι'αυτό που βλέπουμε. Αγνοούμε σχεδόν τα πάντα γι'αυτό που βάζουμε στο στόμα μας: ποιός το έκανε, πως το έκανε, τι αγόρασε για να το φτιάξει, πόσο νοιάστηκε γι'αυτό, πόσο πρόσεξε, πόσο υγιεινό είναι, τι χρώμα έχει, τι γεύσεις έχει, τι συνδυασμούς γευστικούς έχει, πόσα καρυκεύματα έχει. Η μισομασημένη μπουκιά έχει σκοπό να μας κάνει απλά να μην πεινάμε, να σταματήσει να μας ενοχλεί το στομάχι. Δεν το φροντίζουμε, θέλουμε πιο πολύ να σκάσει παρά να το ευχαριστηθεί. Έχουμε καταργήσει την ιεροτελεστία του τραπεζιού, δεν μιλάμε μεταξύ μας για να ακούγεται η τηλεόραση. Κι αν δεν είναι ανοιχτή, μόλις τελειώσουμε σηκωνόμαστε να την ανοίξουμε, αγνοώντας αυτούς που έχουμε μπροστά μας, τους ανθρώπους μας.

Καλά καλά δεν κοιτάμε ο ένας τον άλλο. Δεν ξέρουμε πολλές φορές και τις λεπτομέρειες πάνω τους. Μια ελιά, μια ουλή, ένα νευρικό πετάρισμα του ματιού, το αμήχανο χαμόγελο τους, το τικ με τα χέρια τους, το πως πέφτουν τα μαλλιά στους ώμους, πως είναι τα αξύριστα μάγουλα τους. Τις φωτογραφίες τους δεν τις έχουμε στα πορτοφόλια ή το σπίτι μας, μας αρκεί που είναι στο κινητό η εικόνα τους.

Η αίσθηση της όσφρησης έχει ατονίσει. Εξασκούμαστε τόσο πολύ να βλέπουμε που έχουμε χάσει την ικανότητα να μυρίζουμε, να διακρίνουμε ευωδίες, να καταλαβαίνουμε λεπτές οσφρητικές νότες. Οι οίκοι αρωμάτων λέει ένας αστικός μύθος πως ανησυχούνε επειδή "χάνουμε" την όσφρηση μας. Την κάψαμε βλέπετε απο το πολύ καυσαέριο, τσίκνα, μπίχλα. Το τσιμέντο δεν μυρίζει, μόνο άμα μουχλιάσει βγάζει μια πεθαμενατζίδικη μυρωδιά. Δεν μας χρειάζεται ιδιαίτερα η μυρωδιά μωρέ, σιγά το πράμα.

Έχω μιλήσει με ανθρώπους που κάνουνε σεξ όπως είδανε στην τελευταία τσόντα που παρακολουθήσανε επειδή έτσι τους έμαθε η τηλεόραση πως πρέπει να είναι το σεξ. Δεν τους νοιάζει πως είναι ο επιβήτορας, ποιά είναι η πορνο σταρ, ενίοτε δεν έχει καν σημασία ποια είναι η δικιά τους παρτενέρ στο κρεβάτι. Ξέρουν πως όλα πρέπει να γίνουν με συγκεκριμένη σειρά, για συγκεκριμένη διάρκεια, να βγάλουν συγκεκριμένες κραυγές, να φωνάξουν απο ηδονή όπως φωνάζει ο πορνοσταρ.

Μας έχουν μάθει να σκεφτόμαστε το αύριο, να λειτουργούμε σε ένα αιώνιο "tommorow mode". Ένα αύριο για το οποίο πρέπει να προετοιμαστούμε, να φοβηθούμε, να προνοήσουμε, να σκεφτούμε, να ετοιμαστούμε. Το σήμερα, το τώρα, είναι ένα τίποτα, έφυγε πριν καν του δώσουμε όνομα. Νοιαζόμαστε για το αύριο λες κι αυτό δεν θα γίνει ένα άλλο "τώρα". Και οι μέρες, οι μήνες, τα χρόνια περνάνε επειδή πρέπει να έρθει κάτι άλλο, κάτι που δεν αφήνει τίποτα πίσω του. Και γιατί ν'αφήσει δλδ; το αύριο έχει σημασία, αύριο θα γίνουν όλα, ΑΥΡΙΟ! Το σήμερα υπάρχει για να έρθει το αύριο, σήμερα, τώρα δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, χάνουμε το τώρα για να κερδίσουμε ένα αύριο που θα βαρεθούμε και θα θέλουμε να ξεφορτωθούμε.

Το καλοκαίρι θα μπαίνω απο το βράδυ στο site που ξέρω, θα βλέπω τον καιρό που θα κάνει αύριο, θα βλέπω την θερμοκρασία ανά ώρα, την υγρασία, τον αέρα και μετά θα κανονίζω το πρόγραμμα μου για να μην με κάψει ο ήλιος που καίει σαν να είμαι στην Αφρική και ιδρώνω σαν το γουρούνι. Μετά, το μεσημέρι, θα γυρίσω, θα κοιτάξω τα emails μου, θα τσεκάρω τα shared items μου στο Google Reader, θα δω αν έχω comments στο photostream μου, θα δω τι γίνεται με τα tweets, θα ελέγξω φυσικά και το FB για τυχόν νέα. Δεν θα βγω στο παράθυρο να δω τι καιρό έχει, δεν έχω μάθει να κοιτάω τον ουρανό. Δεν θα δω με τις ώρες τις φωτογραφίες απο στιγμές που μοιραστήκαμε με φίλους, δεν θα ρωτήσω κανέναν φίλο πως του φαίνονται οι φωτογραφίες μου γιατί κι αυτοί είναι σπίτι τους. Δεν θα δω τι λέει η παρέα στο στέκι, δεν υπάρχει αυτό. Δεν θα με απασχολήσει τι κάνουν οι συγγενείς μου, οι συμμαθητές και οι γνωστοί, δεν θα τους πάρω τηλέφωνο να ακούσω την φωνή τους.

Οι άνθρωποι γίνανε avatars, accounts, nicknames, emails. Έχει μεγάλη απόσταση μέχρι να είναι κανονικά ρομποτ οι ίδιοι; γι'άλλη επιστημονική φαντασία ξεκινήσαμε και σ'άλλη καταλήξαμε...

μερικές παρανοϊκές, νυχτιάτικες σκέψεις...